Zo voorkom je een burn-out na de scheiding. Tips van de specialist

Grondlegger van Werk&Scheiding Yorick Saeijs heeft vanuit zijn expertise een bijdrage mogen leveren aan een boek over de impact van live-events op de werkvloer. Daar is een artikel uit voortgekomen wat recent in 5 kranten is gepubliceerd. Lees hier het hele stuk.

Eén op de vijf mensen belandt bij een scheiding binnen een jaar in een burn-out. „Het stressniveau bij een scheiding kan zo hoog worden dat werknemers steeds meer moeite krijgen met plannen en organiseren”, zegt werk- en scheidingsspecialist Yorick Saeijs. Wat te doen?

Bij een scheiding is thuis al snel niet de plek waar je wilt zijn. De werkplek wel? Hoe zit dat? En wat kan een werkgever voor je doen?

Een scheiding is een enorm grote levensgebeurtenis, zegt oprichter Yorick Saeijs van werk&scheiding. „Je hebt echt een ervoor en erna. Iemand gaat niet alleen door een langdurig rouwproces, maar krijgt in korte tijd op de meest verschillende terreinen te maken met grote stress: financieel, bij de zorg voor de kinderen, op het gebied van wonen, enzovoort.”

Het is dan ook niet verwonderlijk dat één op de vijf mensen na één jaar scheidingsperikelen in een burn-out belandt, zo blijkt uit onderzoek uit 2021 door TNO.

Uit datzelfde TNO-onderzoek blijkt dat werk helpt om verzuim te voorkomen. Saeijs: „Werk is een fundament onder je bestaan. Het geeft structuur. Je moet er je bed voor uit. Het helpt je dus bij je basale zelfzorg. Het is bovendien een plek waar je je gedachten op iets anders moet richten. Er zijn collega’s met wie je misschien een grapje kunt maken en bij wie je je ei kwijt kan. En het is ook een plek waar je van toegevoegde waarde kunt zijn.”

En last but not least: „Je verdient op je werk je salaris. Dat is erg belangrijk in een situatie waarin er meestal veel financiële zorgen zijn.”

Het gebeurt volgens Saeijs veel dat leidinggevenden werknemers bij een scheiding een week of twee vrijgeven om bij te komen. „Alleen is dat een valkuil. Thuis is bij een scheiding namelijk vaak helemaal niet de plek waar je wilt zijn. Daar liggen namelijk alle problemen. Als iemand twee weken uit de running is geweest, dan kan de drempel om weer te gaan werken, bovendien erg hoog worden. Iemand moet dan zijn of haar collega’s weer onder ogen komen, moet weer elke dag aan het werk. Daar komt bij dat het werk zich in de tussentijd alleen maar heeft opgestapeld. Het risico dat iemand zich daardoor vervolgens na die twee weken alsnog ziek meldt, is dus groot.”

Flexibiliteit bieden is wel een goed idee. „Iemand die aan het scheiden is moet heel vaak opeens iets regelen.” Het kan verlichting geven als er afspraken zijn gemaakt waardoor daar ruimte voor ontstaat.”

Een creatieve manier om dat te doen is bijvoorbeeld door het werk van vier dagen over vijf dagen te spreiden. „Dan ontstaat er ruimte om wat later te beginnen, of elke dag twee uurtjes te besteden aan regelwerk of zorgtaken.”

Autonomie bij het indelen van je tijd is enorm helpend in deze situatie. „Wanneer je zelf kunt kiezen op welke dag of welk tijdstip je een taak uitvoert, kan dat veel verlichting geven.”

Werknemers die aan het scheiden zijn, kunnen vaak minder aan. „Er speelt zoveel op privégebied, dat brengt enorm veel afleiding met zich mee. Het stressniveau kan daardoor zo hoog worden dat mensen steeds meer moeite krijgen met plannen en organiseren. Ze maken meer fouten en hebben meer tijd nodig om werk af te ronden. Het werk stapelt zich op, als het niet wordt verdeeld onder collega’s.”

Tijdelijke regeling

Het is belangrijk om duidelijk te maken dat dat echt een tijdelijke regeling is. „het moet om een steuntje in de rug gaan. Het uitgangspunt moet altijd zijn dat de werknemer die taak later zelf weer gaat doen.”

Het is niet eenvoudig een scheiding te verwerken. „Als alles formeel geregeld is, dat betekent nog niet dat het verwerkingsproces is afgerond. Dat besef is er vaak niet bij de mensen om scheidende mensen heen. „Ook heel concrete omstandigheden kunnen een rol spelen. „Iemand kan bijvoorbeeld de kinderen de komende twee weken helemaal niet te zien krijgen, bijvoorbeeld omdat die persoon de zorg voor de kinderen slechts één keer in de twee weekenden heeft. Dat kan dan een enorme impact op die persoon hebben.”

Leidinggevenden zijn wel eens bang om gesprekken te voeren met werknemers die aan het scheiden zijn, uit angst dat zo’n gesprek opeens heel privé wordt. „Daarom gaan ze dat gesprek dan maar helemaal niet aan. „Ze vergeten alleen dat ze zelf invloed hebben op de focus van het gesprek en kunnen daar zelf iets aan doen. Er zijn inderdaad leidinggevenden die veel meer te horen krijgen dan ze willen weten. Maar je kunt het ook zo inkleden dat je het samen alleen maar hebt over het effect van de privéomstandigheden op het werk. Je moet niet vragen: ’Hoe gaat het thuis?’, want dan hoor je enorme bak ellende. Maar je kunt wel vragen: ’Wat is het effect van jouw privéomstandigheden op je werk?’ Op dat antwoord kun je dan samen dieper ingaan. En dat geeft je als leidinggevende ook de kans om onderdeel te zijn van de oplossing.”

Dit artikel kwam tot stand met subsidie van Instituut Gak binnen het project ’Hoe is het met je?’, over het belang om tijdig te praten met werknemers die privé iets ingrijpends hebben meegemaakt: www.instituutgak.nl/projecten/hoe-is-het-met-je

Adviezen

Welke adviezen heeft werk- en scheidingsspecialist Yorick Saeijs aan leidinggevenden?

Help werknemers om hun privéleven te begrenzen. Een deel van de werknemers die aan het scheiden is, is daar ook tijdens kantooruren veel mee bezig. Het kan daarbij om regelwerk gaan: „Iemand moet misschien met een mediator spreken, soms ook in de tijd dat hij of zij eigenlijk aan het werk is”, zegt Saeijs. Ook komt het veel voor dat mensen tijdens het werk continu aan het appen zijn. „Ze krijgen misschien van hun ex allerlei vragen. Sommige daarvan kunnen heel stressverhogend werken. Werknemers kunnen voortdurend brandjes aan het blussen zijn.”

Dat ze die situatie kunnen veranderen, daarvan zijn ze zich niet altijd bewust, zegt Saeijs. „Dat kan bijvoorbeeld door de pop-ups van hun privémail uit te zetten, hun WhatsApp uit te zetten en misschien zelfs hun hele telefoon. Als er echt iets is, dan weten mensen hen toch wel te bereiken. Je kunt daarover bovendien prima afspraken maken met buitenstaanders. Je kunt tegen een mediator bijvoorbeeld vragen: ’Wil je me alsjeblieft geen concepten opsturen in de ochtend, maar alleen aan het einde van de middag?’ En je kunt daarnaast tegen iedereen zeggen dat je pas aan het einde van de middag op appjes reageert.”

Structuur aanbrengen in de week is vaak heel lastig voor werknemers die onder veel stress staan, zoals bij een echtscheiding. „Het kan helpen wanneer je als team een collega aanwijst die kan helpen organiseren, door de richting aan te geven en hoofd- en bijzaken van elkaar te helpen scheiden.”

Vaak is het voor een werknemer geen goed idee om met iedereen privédingen te delen. „Het is goed om dat een beetje te helpen begrenzen. Anders verliest zo’n werknemer langzaam zijn of haar geloofwaardigheid. Collega’s gaan die persoon dan ontwijken. Het is daarom slimmer om één uithuilmaatje aan te wijzen, in overleg. Die collega moet dan ook echt ruimte krijgen om af en toe even tijd vrij te maken voor de scheidende werknemer, door bijvoorbeeld samen even een wandelingetje te maken.”

Ook al hoef je niet exact te weten wat er privé allemaal speelt, je moet wel weten hoe het met de werknemer gaat. „Daarbij helpt het als je als leidinggevende een bepaalde gevoeligheid hebt, door bijvoorbeeld op te merken dat iemand misschien net iets anders in zijn vel zit. Iemand kan een slechte dag hebben, maar als dat een paar dagen is, dan moet er toch een alarmbelletje gaan rinkelen. En ook collega’s kan iets opvallen.”

Een scheiding kan ervoor zorgen dat werknemers nog maar moeilijk in slaap vallen. „Vaak gaan mensen dan naar de huisarts voor slaappillen. Ik ben daar geen voorstander van.” Saeijs is in dat soort gevallen er voorstander van om naar andere oplossingen te zoeken. „Zo heb ik eens een heftruckchauffeur begeleid die door slaapgebrek ’s ochtends helemaal waus was. Het was niet veilig als hij in die toestand aan het werk zou gaan. In overleg is toen besloten dat hij tijdelijk alleen middagdiensten zou draaien.”

Meer te weten komen over de impact van scheiding op de werkvloer en wat je daarmee kunt? Neem deel aan de Powersessie Werk&Scheiding en binnen één uur ben je helemaal bij.